معرفی کتاب های هفتمین دوره جشنواره رضوی

*کتاب: مهارت های زندگی در سیره رضوی             *نویسنده: محمدرضا شرفی  * ناشر:  به نشر    * سال نشر:1396                     

متن معرفي

بخش اول 
مهارت های زندگی چیست؟
ضرورت آموزش مهارت های زندگی را می توان در محورهای زیر جستجو کرد:
الف- تبدیل شدن خانه به خوابگاه(کاهش ارتباط صمیمانه)
ب- پدیده ی بحران هویت
ج- گسست، تضاد و تقابل نسل ها
د- اشتغال مداوم و روز افزون والدین در خارج از خانه 
هـ- توسعه و تسلط تربیت و فرهنگ رسانه ای 
و- ظهور پدیده فکر منفی، تردیدها و تزلزل ها در تصمیم گیری
تاثیر مخرب هر یک از مولفه های فوق ضرورت آموزش مهارت های زندگی را تبیین می کند.
بخش دوم
مهارت های رهنی - شناختی
مهارت خوداگاهی
مهارت خودآگاهی از مهارت های بنیادی است. خودآگاهی به توانایی آدمی در درک ویژگی های فردی و اجتماعی اش گفته می شود به گونه ای که وی قادر است نسبت به نقاط قوت وضعف خویش و نیازها و علایقش معرفت صحیحی کسب کند و در پرتو آن به سازگاری اجتماعی دست یابد.
محورهای خودآگاهی 
حقوق شناسی/ ظرفیت شناسی/ کاستی شناسی/ رغبت شناسی/ احتیاجات جسمی و روانی /آرمان شناسی
مهارت های خودآگاهی در کلام رضوی:   خوداگاهی لازمه پیوند با اهل بیت: آن کس که هر روز به حسابش رسیدگی نکند و بد و خوب خود را نشناسد از ما نیست و به مکتب روحانی ما انتساب ندارد.
خوداگاهی زمینه تحقق جهاد اکبر: از وجوه خوداگاهی درک عوامل موثر در سقوط و تباهی آدمی است...مبارزه با نفس از منظر بزرگان دین به جهاد اکبر تعبیر شده است. چنین ترجحی آدمی را بر می انگیزد تا برای نیل به پاداش گام در راه مبارزه ی دشوار با نفس گذاشته و با اراده نیرومند از پیروی از هوای نفس دوری کند.
مهارت حل مساله 
مهارت حل مساله اصطلاحی کلی برای نوعی تجربه است که در آن فرد با مشکلی رو به رو می شود و باید از میان راه حل های گوناگون آنچه او را به هدف می رساند برگزیند.
دیویی مربی و فیلسوف آمریکایی، معتقد است که فراگیر در موقعیت عدم تعادل فکری قرار گیرد تا برای آن موقعیت راه حلی بیاید. چون وی معتقد است که ما زمانی فکر می کنیم که تعادلمان به هم بخورد.
مراحل  حل مساله 
-     مواجهه با مشکلات
-    ارزیابی مشکلات
-    مشاوره برای حل مشکلات 
-    به کار گیری راه حل های نو در حل مشکلات 
-    مصالحه برای موارد خاص 

مهارت تفکر خلاق 
تعریف تفکر خلاق: فرایندی ذهنی است که مستلزم خلق اندیشه هایی تازه و یا یکپارچگی میان اندیشه های موجود است.و گاه منتسب به تفکر واگرا شده و دارای دو ویژگی اصالت و اختصاصی بودن است.
ویژگی های افراد خلاق:
1.    ریز بینی: بیانگر حساسیت فرد در برابر دیدها و شنیده هاست و اموری که بسیاری نادیده می گیرند با دقت می بیند
2.    استقلال: افراد خلاق خود را از فشارهای اجتماعی رها ساخته اند 
3.    انعطاف پذیری: قادرند در برداشت های خود انعطاف داشته باشند و پافشاری لجوجانه نمی کنند 
4.   توانایی نظم بخشیدن به تجارب: 
5.    حس سرنوشت: می توانند کارهای دلخواه و ضروری خود را برای مدتی طولانی انجام دهند و احساس خستگی نکنند
مهارت تفکر خلاق در سیره رضوی 
آن حضرت در پاسخ به گلایه ی یکی از دوستانش به نام یونس بن عبدالرحمن که از اظهار نظرهای ناآگاهانه دیگران ازرده خاطر بود فرمود: مردم هر چه می خواهند بگویند، این گونه مسایل و سخنان اهمیتی ندارد. زمانی که امام تو از تو راضی باشد جای هیچ نگرانی نیست. (در این نمونه ویژگی استقلال و اثر نپذیرفتن از فشارهای اجتماعی را مشاهده می کنیم.
بخش سوم: "مهارت های ارتباطی – اجتماعی/ ارتباطات درون فردی/ مهارت های زندگی و ارتباطات انسانی (بین فردی)"

مهارت دوست یابی در سیره رضوی: با معرفی بخش های زیر صورت می پذیرد: "آثار همدلی/ آثار مهارت انطباقی"
بخش چهارم به ارائه مباحث زیر می پردازد: مهارت های خانوادگی /خانواده
بخش پنجم : این بخش به ارائه دو موضوع "راه های موفقیت در زندگی/ شاخص های موفقیت" با ذکر مثال هایی از زندگی امام رضا (ع) می پردازد
بخش شش شامل مبحث "مهارتهای تربیتی" است.

*کتاب: چلچراغ شیراز         * نویسنده:  جلیل عرفان منش    * ناشر:بنیاد پژوهش­های اسلامی           * سال نشر:1396     

متن معرفي

از میان برادران امام رضا (ع)، شرح حال احمدبن موسی  (ع) جایگاه ویژه ای دارد، چرا که مهاجرت وی به ایران، گسترده ترین مهاجرت سادات علوی و امام زادگان در عصر عباسیان به شمار می رود.  در بررسی زندگانی احمد بن موسی  (ع) چند مسئله اساسی به چشم میخورد . جانبداری از امامت احمد بن موسی (ع) وصی پس از شهادت امام موسی کاظم (ع) و علل قیام و شهادت ایشان از جمله مواردی است که در تحقیق حاضر بر آن تاکید شده است

یکی از ویژگی های مهم زندگانی احمدبن موسی کاظم (ع) و دیگر برادران امام رضا (ع)، پیدایش فرقه های مذهبی ،پس از شهادت امام موسی کاظم(ع) است. حاکمان عباسی در این دوران برای تضعیف اقتدار سیاسی امامت، کوشش های آگاهانه ای برای ایجاد تفرقه در میان پیروان امامت به کار بستند و با طرح جانبداری از امامت اولاد علی (ع) ، قصد داشتند پایگاه "امامت" را به نفع "خلافت" آشفته کنند. در چنین شرایطی گروهی از شیعیان که مروج قیام مسلحانه بر ضد مامون بودند، جانب داری از احمد بن موسی (ع) را شدت بخشیدند . همین باور موجب شد تا در خانه ی احمدبن موسی (ع) گرد آیند و با وی بیعت کنند. بخشی دیگر از زندگانی احمدبن موسی و برادران امام رضا (ع) مقارن است با قیام های علویان بر ضد حاکمان عباسی و جریان انتقال قدرت میان امین و مامون بر سر قدرت.

پذیرش تحمیلی ولایت عهدی از سوی امام رضا (ع)، آن چنان که مامون می پنداشت به خلع سلاح علویان و فرو نشاندن مبارزات آنها منجر نشد. مامون در چنین شرایطی تصمیم گرفت امام رضا (ع) را از میان بردارد. حرکت احمدبن موسی (ع) زمانی شکل گرفت که وی از تغییر مشی سیاسی مامون نسبت به علویان آگاهی یافت. خبر حرکت کاروان احمدبن موسی (ع) از مدینه به مرو، مامون را هراسان کرد. مامون دستور داده بود که از حرکت کاروان جلوگیری کنند و برادران امام را دستگیر کنند و بکشند.

حاکم فارس برای جلوگیری از حرکت کاروان،در چند منزلی شیراز صف آرایی کرد و به رغم شکست های پی در پی با مکر و حیله و انتشار خبر شهادت امام رضا (ع) و سست کردن روحیه کاروانیان دست به کشتار آنها زد و سرانجام در نبردی نابرابر و ناجوانمردانه، حضرت احمدبن موسی (ع) را به شهادت رساند. در ادامه ماجرای پیدایش مرقد مطهر احمدبن موسی در شیراز بررسی شده است. 

فصل اول این کتاب شخصیت و فضایل احمدبن موسی را بیان می کند.

فصل دوم قیام احمدبن موسی (ع) و حرکت کاروان را  بررسی می کند.

در فصل سوم شهادت احمدبن موسی (ع) مورد بررسی قرار می گیرد.

فصل چهارم این کتاب نکته هایی در باره ی مدفن احمدبن موسی (ع) و بقعه امام زادگان احمد در شهرهای مختلف را مورد بررسی قرار داده است.

فصل پنجم به اثبات مدفن احمدبن موسی (ع) در شیراز می پردازد و در انتها فصل ششم این کتاب نکته هایی درباره خبر پیدایش مرقد احمد بن موسی (ع) بیان می کند.

*کتاب: بانوی ملکوت       * نویسنده: علی کریمی جهرمی           * ناشر: بوستان کتاب             * سال نشر:1396          

متن معرفي

 این کتاب که  به معرفی حضرت فاطمه معصومه(س) می پردازد دارای چهار موضوع اصلی است.

1. اخبار و روایات مربوط
2. قم، حرم اهل بیت (علیهم السلام)
3.  چراغ حرم اهل بیت، فاطمه معصومه (س)
4.  بخشی از افتخارات و گروهی از مفاخر قم

اخبار و روایات مربوط: در این بخش چند روایت درباره اهل قم و خزینه الهه مدفون در آن ذکر شده است.در بسیاری از این روایات قم را مصون از بلا و محفوظ از شر جباران می­دانند. در ادامه، مزایا و خصوصیات و عناوین شهر قم، مزایای مردم قم، فواطم آل هاشم و فاطمه معصومه و جایگاه آنان ذکر شده است. در خصوص زیارت حضرت معصومه (س) روایات زیادی در ترغیب و تشویق مردم که زیارت آن حضرت دارد وارد شده است.امام صادق(ع) می فرمایند: زیارت فاطمه معصومه(س)،معادل و هم طراز بهشت است.

اهتمام شیعه به زیارت حضرت معصومه(س) ، اهل سنت  و زیارت حضرت معصومه(س) و کرامات حضرت معصومه(س)

از دیگر مباحث این قسمت است.

در بخش دیگری از این کتاب، بخشی از افتخارات و گروهی از مفاخر قوم معرفی شده اند. در ادامه به ذکر چند نمونه از احادیث کتاب می پردازیم:

عفان بصری می گوید: حضرت صادق (ع) به من فرمود: آیا می دانی برای چه قم بدین نام، نامیده شد؟ عرض کردم: خدا و رسول او و شما داناترینید. فرمود: قم بدین اسم نامیده شد زیرا اهل آن با قائم آل محمد (عج)، اجتماع نموده و با او قیام می­کنند و در این کار او را نصرت و یاری می­نمایند.

ذکر یک نمونه از کرامات حضرت معصومه(س):

مرحوم قائم مقام فراهانی می گوید:در سال 1300زن معلولی را از کاشان به قصد شفا به قم آوردند و دخیل حضرت معصومه(س) شدند.

شب کشیک من بود خانم دور حرم مانده و درب حرم را بستند. چون نصف شب شد آن خانم فریاد زد: حضرت، مرا شفا داد. واقعه را از او پرسیدم.

گفت: عطش بر من غلبه کرد، خجالت کشیدم آب بخواهم، با آن حالت خوابم برد. در خواب جام آبی به من دادند و گفتند این آب را بخور شفا می یابی آب را خوردم و از خواب بیدار شدم دیدم نه از عطش خبری هست نه از معلولیت.

*کتاب:امام رضا (ع) و زندگی            * نویسنده: مهدی غلامعلی           * ناشر:  به نشر              * سال نشر: 1396

متن معرفي

این کتاب که از هشت بخش تشکیل شده است، داستان ها و روایاتی از امام رضا (ع) را در موضوعات مختلف بیان می کند. بخش اول این کتاب که درباره زندگی شخصی امام رضا (ع)است به مباحث زیر می پردازد:

ساده زیستی و اخلاق در منزل، شعر خوانی، تکریم فرزند، نهی از منکر خانوادگی ، معیار در هزینه خانواده و روابط برادری مطرح شده است.

امام رضا (ع) درباره معیار در هزینه خانواده راه میانه را در پیش می گیرد: آنان که انفاق می کنند، نه اسراف می ورزند و نه تنگ می گیرند بلکه راه میانه در پیش می گیرند یعنی نه افراط و نه تفریط.

بخش دوم با عنوان امام و مردم به مباحث زیر می پردازد:

به عمل کار برآید : در این قسمت با ارائه داستانی پرداختن خمس، کلید روزی انسان و پاک شدن از گناهان است.

تکلیف مالی، نیاز مردم نه امام : در این قسمت در قالب داستانی انسان را متوجه ضرورت کمک های مالی ثروتمندان به نیازمندان و امام می کند. در واقع کمک های مالی آنقدر که به حال ثروتمندان سودمند هست تأثیری به حال امام ندارد.

امام رضا (ع) در خصوص حقوق مهمان می فرماید: از حقوق مهمان آن است که او را هنگام رفتن از منزل همراهی کنی تا جایی که از حریم خانه ات بیرون رود.

بخش سوم : داستان هایی از ولایت عهدی امام رضا (ع) و پذیرش اجباری آن، دعای باران و نفرین امام را مطرح می کند.

بخش چهارم : مباحثی مانند بهداشت لباس و آراستگی، شانه زدن، خوراکی ها، آداب غذا خوردن و چند سفارش خوراکی مطرح شده است.

امام نقل می کرد که بهترین و بالاترین خوراکی ها گوشت هست. بهترین آشامیدنی در این دنیا و آن دنیا آب است. برشما باد روغن زیتون زیرا معده را پاک و اعصاب را تقویت می کند. و بیماری فرسوده کننده را از بین می برد، اخلاق را نیکو می کند و به روح آرامش می دهد و اندوه و غم را می زداید. از میان میوه ها نیز انار بخورید زیرا هر حبه ای از انار که وارد معده شود قلب را صفا و نور می بخشد.

بخش پنجم به مبحث امام و علم و حکمت می پردازد.

بخش ششم به مباحثی مانند فضیلت زیارت پیامبر، زیارت امیرالمومنین علی (ع)، جشن غدیر، سوگواری در دهه اول محرم، زنده نگه داشتن یاد امام حسین (ع) و زیارت حضرت معصومه (س) می پردازد.

بخش هفتم عبادت امام رضا (ع) شامل نماز، نافله در سفر، تقوا، روزه مستحبی و غیره است.

بخش هشتم کتاب با عنوان امام،دعـا و ذکر شامل مباحث زیر است:

امام رضا (ع) سلاح پیامبران را دعا عنوان کرده اند. امام رضا (ع) دعاهای خود را همیشه با صلوات شروع می کرد و برای دعای فرزنددار شدن فرمودند: انگشتری که نگینش فیروزه باشد و روی آن بنویس " رب لاتذرنی فردا و انت خیرالوارثین"و این انگشتر را همواره در دست داشته باشید.

*کتاب: ماه غریب من     * نویسنده: مجید ملامحمدی  * ناشر: به نشر      * سال نشر: 1396   

متن معرفي

داستان های این کتاب به ترتیب زمانی مرتب شده اند و از زمان خریدن نجمه خاتون به عنوان یک کنیز به فرمان امام موسی کاظم (ع) تا زمان شهادت امام رضا (ع) را با زبانی ساده و روان به تصویر کشیده است. از نکات جالب این کتاب تصاویری است که از آن ها استفاده شده است. نقاش این اثر، محمدمهدی طباطبایی، در کنار هر داستان تصاویر ساده و در عین حال جذاب و تأمل برانگیزی گنجانده است. این کتاب، داستان زندگی امام رضا(ع) را در 4 فصل با نام‌های: بهشت مدینه، هشتمین آسمان، سفر به سرزمین غربت و "سرانجام، تنهایی" روایت می کند. هر فصل شامل داستان‌های کوتاه و زیبایی با موضوعات مختلف است؛ از تولد امام رضا(ع)، پدرش، مادرش و ماجراهای او و یارانش. کتابی که به صورتی متفاوت نسبت به کتاب‌های دیگر، گردآوری شده و داستان‌های واقعی‌اش را خواندنی کرده است.

در ادامه یکی از داستانهای این کتاب بیان می شود.

موسی (ع) که مهربان ترین مردم بود تا وقتی که زنده بود جز شاخه گل مهر به نجمه چیزی نداد و سخنی نازکتر از گل به او نگفت.

او یک روز به نجمه گفته بود:"بخدا قسم تو را از آن مرد نخریدم مگر به امر و وحی خدا!"

- به امر و وحی خدا؟ چگونه؟

- در محله ی بینی، خواب بودم که جدم پیامبر(ص) و پدرم علی(ع) همراهشان تکه ای از حریر بود. جلوی رویم بازش کردند. در آن پیراهنی زیبا دیدم که عکسی از تو نقش داشت.  پس جد و پدرم به من فرمودند که :" ای موسی ! هر آینه این جاریه از آن تو خواهد شد و از او بهترین اهل زمین به وجود خواهد آمد."

من خوشحال و شوقناک شدم. آنان گفتند که هر وقت آن مولود مسعود به دنیا آمد نامش را علی بگذار. به زودی خداوند به وسیله ی او عدل و مهربانی و رحمت را آشکار خواهد کرد. پس خوشا به حال آن که او را تصدیق نماید و وای بر او که دشمنیش کند و به انکارش درآید.